45. rocznica powstania NZS
7 września 2025
Po zamordowaniu z inspiracji Służby Bezpieczeństwa Stanisława Pyjasa – studenta Uniwersytetu Jagiellońskiego zaangażowanego w działalność opozycyjną, młodzież akademicka Krakowa powołała 15 maja 1977 roku niezależny Studencki Komitet Solidarności, którego jednym z celów było dążenie do zainicjowania prac nad utworzeniem autentycznej i niezależnej reprezentacji studenckiej. Ziściło się to dopiero trzy lata później, po sierpniowych strajkach 1980 roku, kiedy narodziło się Niezależne Zrzeszenie Studentów. W Krakowie jego zalążki pojawiły się 15 września na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w ciągu następnych pięciu dni także na kolejnych krakowskich uczelniach: Akademii Górniczo-Hutniczej, Akademii Muzycznej, Politechnice Krakowskiej, Akademii Medycznej, Akademii Ekonomicznej, Akademii Sztuk Pięknych.
22 września 1980 roku przed Collegium Broscianum UJ przy ulicy Grodzkiej studenci zwołali wiec swojej nowej, niezależnej organizacji, mającej przełamać monopol podporządkowanego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Socjalistycznego Związku Studentów Polskich. Jednocześnie organizowano spotkania, których celem było doprowadzenie do powstania jednej, ogólnopolskiej, niezależnej organizacji studenckiej oraz dyskusja nad kształtem jej statutu.
Z okazji 45-lecia powstania Niezależnego Zrzeszenia Studentów na krakowskich Plantach otwarta została wystawa. Plansze zawierające archiwalne zdjęcia oraz opisy stoją na wysokości wylotu ulicy Reformackiej.
Wystawa dostępna jest od 1 do 30 września 2025 r.
Zapraszamy do zwiedzania!
Wystawa została zorganizowana w ramach projektu „Wystawa i promocja wystawy poświęconej 45-leciu powstania Niezależnego Zrzeszenia Studentów (1980-2025)” dofinansowanego przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.











