Order Orła Białego dla Adama Macedońskiego

6 maja 2022

06 maja 2022 r., podczas uroczystości zorganizowanej w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka w Krakowie, Prezydent RP Andrzej Duda – w uznaniu znamienitych zasług dla kultury polskiej, za niezłomną postawę w obronie godności i praw człowieka w PRL oraz działalność na rzecz upowszechniania prawdy historycznej – wręczył Order Orła Białego Adamowi Macedońskiemu, działaczowi opozycji demokratycznej w okresie PRL, poecie, artyście plastykowi, współzałożycielowi Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej, członkowi honorowemu Stowarzyszenia NZS 1980.

Szanowny Panie Marszałku,
Szanowny Panie Wojewodo,
Szanowny Panie Prezydencie Miasta Krakowa,
Szanowni Państwo Dyrektorzy,
Księże Kanoniku,
ale przede wszystkim Wielce Szanowny Kawalerze Orderu Orła Białego razem z Najbliższymi,
Wszyscy Wielce Szanowni Państwo!

To nie jest łatwy moment. Już Państwu wyjaśniam dlaczego. Otóż swego czasu Ryszard Terlecki – mój kolega, znana w Krakowie postać, obecnie Wicemarszałek Sejmu – powiedział, że nie ma takiej nagrody, którą Rzeczpospolita mogłaby spłacić dług wobec Pana Adama Macedońskiego, i że nie ma takich słów, które nie byłyby banalne, żeby opisać jego życie. No i cóż tu w takiej sytuacji można powiedzieć?

Ale jest to moment, żeby podziękować. Podziękować człowiekowi niezłomnemu, który w jakimś sensie dla wszystkich ludzi, którzy przez dziesięciolecia Polski zniewolonej ustrojem komunistycznym żyli tutaj, przede wszystkim w Krakowie, i nie godzili się na tę rzeczywistość, która wtedy ich otaczała – właśnie na to komunistyczne zniewolenie, na kłamstwo, które dominowało wtedy w przestrzeni publicznej – jest wśród nich i dla nich symbolem niezłomności, symbolem spokojnego oporu, ale jednocześnie w tym oporze także symbolem kogoś, kto zawsze umiał zachować pogodę ducha.

Jest Pan artystą, i to w dwójnasób – można powiedzieć – bo zarówno jako poeta i jako plastyk, rysownik, ale w jakimś sensie można również mówić, że jest Pan historykiem, albowiem walka o prawdę historyczną, a zwłaszcza walka o prawdę o zbrodni katyńskiej, w ogromnym stopniu zdominowała Pańskie życie i to, w jaki sposób przez dziesięciolecia Pan działał.

Widział Pan oba totalitaryzmy już jako człowiek świadomy, bo był Pan młodzieńcem, w czasie kiedy trwała II wojna światowa. Ale zarazem w brutalny sposób został Pan także dotknięty przez totalitaryzm stalinowski, ten sowiecki w najgorszym tego słowa znaczeniu – poczynając od Lwowa i Kresów, skąd musiał Pan uchodzić razem z rodziną, aż do późniejszego uwięzienia w 1946 roku, gdy miał Pan 15 lat, za działalność opozycyjną młodego chłopaka – ale na ówczesne czasy śmiertelnie niebezpieczną – w Narodowym Ruchu Oporu Armii Krajowej, za udział w protestach uczniowskich.

Ten protest wobec komunistycznego zniewolenia został w Panu przez wszystkie te dziesięciolecia, dopóki to komunistyczne zniewolenie nie zostało pokonane. Niejednokrotnie cierpiał Pan przez to kolejne aresztowania, internowanie w 1981 roku w czasie stanu wojennego, cierpiał Pan prześladowania. Ale – z drugiej strony – na prześladowania wobec innych ludzi zdecydowanie Pan się nie godził. Stąd współpraca z Komitetem Obrony Robotników, z ROPCiO, stąd założenie Instytutu Katyńskiego. I to kiedy? W 1979 roku! Stąd później współzałożenie Rodzin Katyńskich i ciągła walka o prawdę.

To podziękowanie od Rzeczypospolitej proszę przyjąć jako symbol. Bo tak jak powiedział Ryszard Terlecki: nie ma takiej nagrody, którą Rzeczpospolita zdołałaby spłacić swój dług wobec człowieka, który nigdy się nie ugiął i zawsze walczył o Rzeczpospolitą, z której wykreślona będzie ta dawna część „Ludowa” – o Rzeczpospolitą prawdziwą, wolną, taką, w jakiej Pan się kiedyś urodził, taką, w jakiej spędził Pan swoje dzieciństwo do czasu, dopóki nie została zniszczona przez sowieckich siepaczy i hitlerowskich morderców.

To między innymi dzięki Pana walce, dzięki Pana postawie ludzie wiedzieli, kto dokonał zbrodni katyńskiej. To między innymi dzięki Pana postawie, dzięki tym cegiełkom, które dokładał Pan do tej wielkiej budowli wolnej Polski, odzyskaliśmy tę Polskę. I dzisiaj, od ponad 30 lat, możemy ją budować. Dziękuję, że w tym dziele jej budowania także Pan uczestniczył. Dziękuję w imieniu Rzeczypospolitej.

źródło: Prezydent.pl