17 lutego 1981 r. zostało zarejestrowane Niezależne Zrzeszenie Studentów. Był to sprzeciw środowiska studenckiego wobec ówczesnego reżimu politycznego w Polsce. Studencka organizacja stała się pierwszą organizacją uniwersytecką, niezależną od władz komunistycznych w bloku sowieckim.

Studenci jeszcze przed 1980 r. stanowili ważną część opozycji demokratycznej. W sierpniu 1980 r., pod bramą Stoczni Gdańskiej, grupa słuchaczy z miejscowych uczelni przedstawiła apel dotyczący uznania niezależnych organizacji studenckich. Młodzi ludzie pragnęli demokratyzacji uczelni i życia studenckiego, przestrzegania w kraju podstawowych swobód politycznych, poszanowania praw człowieka oraz polskich tradycji niepodległościowych i patriotycznych.

We wrześniu 1980 r. na Politechnice Warszawskiej spotkali się przedstawicieli różnych grup studenckich z całej Polski, w celu omówienia powołania organizacji, która byłaby studenckim odpowiednikiem „Solidarności”. Miesiąc później doszło do Zjazdu Delegatów Komitetów Założycielskich Niezależnych Organizacji Studenckich, podczas którego zdecydowano o powstaniu jednej organizacji środowiskowej pod nazwą Niezależne Zrzeszenie Studentów. Powołano również do życia Ogólnopolski Komitet Założycielski (OKZ), który miał zająć się sprawami związanymi z rejestracją zrzeszenia. 20 października 1980 r. OKZ złożył w Sądzie Wojewódzkim w Warszawie wniosek o rejestrację NZS.

13 listopada 1980 r. sąd odrzucił wniosek. Decyzję uzasadnił tym, że organem odpowiednim w tej sprawie jest Ministerstwo Nauki Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Władze PRL nie chciały zgodzić się na zalegalizowanie NZS, więc Minister Szkolnictwa Wyższego grał na zwłokę. W odpowiedzi studenci rozpoczęli akcje protestacyjne na uczelniach.

21 stycznia 1981 r. został ogłoszony przez studentów strajk okupacyjny w Łodzi. Dwa dni później OKZ ogłosił w całym kraju solidarnościową akcję protestacyjną. Jednym z głównych postulatów strajkujących było prawo do zrzeszania się w wolnych organizacjach, uwolnienia więźniów politycznych i zaprzestania represji wobec opozycji. Trwający od trzech tygodni strajk oraz kolejne rozmowy pomiędzy Komisją Międzyresortową a Międzyuczelnianą Komisją Porozumiewawczą skłoniły Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki prof. Janusza Górskiego do podjęcia 17 lutego 1981 r. decyzji o rejestracji Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Następnego dnia min. Górski w Łodzi parafował porozumienie kończące strajk studencki.

Dzięki temu dokumentowi studenci wywalczyli:

• rejestrację NZS, autonomię i swobodę programową uczelni,
• udział studentów w ciałach kolegialnych uczelni,
• zniesienie praktyk robotniczych,
• wydłużenie studiów z 4 do 5 lat,
• zniesienie cenzury w wydawnictwach naukowych,
• dostęp do zakazanych dzieł kultury,
• zmianę w organizacji szkolenia wojskowego,
• prawo do swobodnego wyjazdu za granicę,
• powrót na uczelnie nauczycieli zwolnionych za przekonania polityczne.