Ruch ”Wolność i Pokój”. Kalendarium – M. Litwińska

1984.11.08
Marek Adamkiewicz, odbywając służbę wojskową, odmówił złożenia przysięgi wojskowej, w której tekście znajdowało się zobowiązanie wierności sojuszowi z ZSRS.

1984.12.18
Wojskowy Sąd Garnizonowy w Szczecinie skazał Adamkiewicza na 2,5 roku więzienia.

1985.01.15
Kilkanaście osób, związanych ze środowiskiem zdelegalizowanego w czasie stanu wojennego Niezależnego Zrzeszenia Studentów, skupionych wokół podziemnego czasopisma „Czas Przyszły”, wysłało do Rady Państwa PRL list z żądaniem uwolnienia Adamkiewicza:”Przysięga – pisali – jest faktem etycznym, stanowi indywidualny akt sumienia ludzkiego, a zatem nie może być poddana przymusowi prawnemu”. W odpowiedzi Rada Państwa stwierdziła, że nie ma wpływu na treść wyroków sądowych.
1986.02.19
1985.03.17
W kościele pod wezwaniem św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej k. Warszawy, 20 osób z różnych ośrodków miejskich (Warszawa, Wrocław, Szczecin) z inicjatywy Jacka Czaputowicza, rozpoczęło tygodniową głodówkę, żądając uwolnienia Marka Adamkiewicza. Głodówkę połączono z seminarium na tematy związane z pokojem i prawami człowieka. W dyskusjach seminaryjnych zrodziło się przekonanie o potrzebie stworzenia w Polsce działającego publicznie i jawnie ruchu pokojowego.

1985.04.14
W Krakowie grupa 19 osób wywodzących się głównie z zdelegalizowanego w 1982 roku NZS-u, niezależnie od inicjatywy warszawskiej, podpisała deklarację założycielską Ruchu „Wolność i Pokój”. Inicjatorami Ruchu byli Jan Rokita i Radosław Huget. Podstawowym celem Ruchu było „.propagowanie i pozyskiwanie jak największych rzesz Polaków dla prawdziwej, niczym nie zafałszowanej idei pokoju”. Według założycieli Ruchu „Warunkiem zaistnienia pokoju w życiu politycznym państw i narodów jest skuteczne zagwarantowanie wszystkim ludziom wolności osobistej. Nie ma pokoju nigdzie tam, gdzie zlikwidowano tradycyjne wartości polityczne, gdzie stworzono systemy państwowej represji, przymusu ideologicznego, gdzie pozbawiono jednostkę praw do samodzielności i inicjatywy. Nie ma więc pokoju w rządzonej przez komunistów Polsce”.

1985.05.02
Środowisko warszawskie, skupione wokół Jacka Czaputowicza przyłączyło się do Ruchu „Wolność i Pokój” podpisując deklarację założycielską.

1985.05
Kilkunastu uczestników Ruchu „WiP” zostało zatrzymanych przez funkcjonariuszy SB, starających się nie dopuścić do uczczenia pamięci Ottona Schimka, patrona Ruchu, żołnierza Wehrmachtu, rozstrzelanego za odmowę służby w wojsku podczas II wojny światowej i pochowanego w Machowej k/Tarnowa.

1985.07.02-07
W Amsterdamie odbyła się Europejska Konwencja Rozbrojenia Nuklearnego, na którą Ruch ? WiP? przesłał list do ruchów pokojowych: „Czyn Marka Adamkiewicza jest dla nas wzorem postawy pokojowej (?). Człowiek gotowy wykonać każdy rozkaz jest większym zagrożeniem dla pokoju niż bomba neutronowa (?). Państwa o rządach autorytarnych już same w sobie są zaprzeczeniem idei pokoju. Dopóki są narody gnębione, wyzyskiwane, terroryzowane i mordowane, nie ma pokoju na świecie, niezależnie od tego, czy agresorami są obce armie, czy ich własne rządy (?). Postulujemy włączyć sprawiedliwość, wolność obywatelską na stałe do pojęcia pokoju, sprawę walki z systemami totalitarnymi traktować na równi z dążeniem do rozbrojenia.”

1985.09.01
W proteście przeciw uwięzieniu Marka Adamkiewicza rozpoczęła się akcja odsyłania książeczek wojskowych do Ministra Obrony Narodowej. Odsyłający byli skazywani przez kolegia ds. wykroczeń na kary do 3 miesięcy aresztu.

1985.11.17
SB zatrzymało na kilka godzin 14 uczestników Ruchu „WiP”, udających się na grób Ottona Schimka w celu uczczenia rocznicy jego śmierci. W Machowej, nad grobem Schimka została ogłoszona deklaracja ideowa Ruchu „Wolność i Pokój”, napisana przez wrocławskich uczestników Ruchu „WiP”.

1985.11.15
W Gdańsku został aresztowany Wojciech Jankowski. Odmówił pełnienia służby wojskowej, żądając możliwości odpracowania wojska w warunkach cywilnych. Przed aresztowaniem usunięto go z pracy i pozbawiono prawa do wykonywania zawodu.

1985.11.20
Ośmiu uczestników Ruchu „WiP” oraz trzech członków CODENE i L’OBJECTION DE CONSCIENCE podpisało pierwszy indywidualny traktat pokojowy.

1985.12.23
Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni skazał Jankowskiego na 3,5 roku więzienia.

1986.01.16
W mieszkaniu Jacka Kuronia odbyła się konferencja prasowa związana z warszawskim oficjalnym Kongresem Intelektualistów w Obronie Pokoju. Przedstawiciele Ruchu „WiP” odczytali oświadczenie: „W światowym roku pokoju domagamy się od władz PRL zaprzestania represji wobec osób zaangażowanych w aktywność pokojową. Oczekujemy wprowadzenia możliwości odbywania zastępczej służby cywilnej (?). Domagamy się zmiany treści przysięgi wojskowej: usunięcia z jej roty zobowiązań ideologicznych i dotyczących wierności sojuszniczej z ZSRR”.

1986.02.19
W Warszawie aresztowani zostali Jacek Czaputowicz i Piotr Niemczyk. Oskarżeni zostali o „założenie i kierowanie związkiem mającym na celu przestępstwo” oraz „wejście w porozumienie z osobą działającą na rzecz obcej organizacji, w celu działania na szkodę interesów politycznych PRL”. Chodziło o kontakty z ruchami pokojowymi na Zachodzie. Śledztwo prowadzone przez MSW objęło działaczy z Warszawy, Krakowa, Wrocławia i Gdańska. Była to poważna próba zlikwidowania Ruchu „WiP” za pomocą represji policyjno-sądowych. W Polsce i na Zachodzie przeprowadzono szeroką kampanię w obronie uwięzionych.

1986.03.17
W kościele w Podkowie Leśnej odbyła się druga tygodniowa głodówka w obronie więzionych działaczy pokojowych (Adamkiewicza, Czaputowicza, Jankowskiego, Niemczyka, Wacko i Wojewódzkiego). Głodówki stały się wkrótce jedną z głównych form manifestowania przez Ruch swojego stanowiska w sprawach uznawanych za najważniejsze.

1986.05.02 i 1986.05.08
Demonstracje uliczne we Wrocławiu na znak protestu przeciwko blokowaniu przez władze PRL informacji dotyczących katastrofy elektrowni atomowej w Czarnobylu. Były to pierwsze manifestacje uliczne organizowane przez Ruch „WiP”.

1986.06.01
W Międzynarodowym Dniu Dziecka odbyła się demonstracja ekologiczna w Krakowie. Ponad tysiąc manifestantów, w tym wiele kobiet z dziećmi, maszerowało w centrum miasta, niosąc transparenty: „NIE CHCEMY JODU ZE WSCHODU”, „NIE ZATRUWAĆ NASZYCH DZIECI”. Z tekstu ulotki wydanej przez WiP: „Wyrażamy solidarność z narodami Ukrainy, Białorusi, Litwy i innymi mieszkańcami ZSRR, którzy ponieśli szczególnie dotkliwe konsekwencje awarii reaktora. Jesteśmy wdzięczni tym bohaterskim obywatelom ZSRR, którzy z narażeniem życia usuwali skutki awarii, ratując tym samym i nasze zdrowie”.

1986.07.03
W przeddzień pogromu Żydów w Kielcach kilkunastu uczestników Ruchu „WiP” złożyło kwiaty przed kamienicą, w której zaczęto zabijać żydowskich mieszkańców. Uczczenie pamięci ofiar skończyło się interwencją SB i karami grzywny orzeczonymi w trybie przyśpieszonym.

1986.07.17
Uchwalona została ustawa ?O szczególnym postępowaniu wobec sprawców niektórych przestępstw? ? czyli ustawa amnestyjna. Nie precyzując formalnych warunków zwalniania więźniów politycznych dawała prokuraturze dużą swobodę interpretacyjną. Z grypsu Wojciecha Jankowskiego: ??Na czym ma polegać humanitaryzm ustawy miałem okazję się przekonać osobiście. Funkcjonariusz wojskowego kontrwywiadu, który dwukrotnie odwiedził mnie w zakładzie karnym, postawił warunek dość jasny: wolność w zamian za informacje o pacyfistycznych i anarchistycznych ugrupowaniach w Polsce. Jako, że jestem zdania, że lepiej być człowiekiem w więzieniu niż szmatą na wolności stanowczo odmówiłem współpracy??.

1986.09.12
Zapadła decyzja polityczna o uwolnieniu większości więźniów politycznych, w tym Jacka Czaputowicza i Piotra Niemczyka. Śledztwo w ich sprawie zostało umorzone. Dla Ruchu oznaczało to wywalczenie sobie trwałego miejsca na scenie politycznej.

1986.09.22
Powołano Radę Funduszu WiP. Przewodniczącym Rady został Jan Józef Lipski.

1986.10.03
W centrum Warszawy uczestnicy Ruchu „WiP” urządzili siting w obronie Wojciecha Jankowskiego i Jarosława Nakielskiego, których władze, jako conscientious objectors, nie chciały uznać za więźniów politycznych i objąć amnestią. 11 osób biorących udział w proteście zostało skazanych na kary grzywny z zamianą na areszt. Niemniej Jankowski i Nakielski zostali uwolnieni. Opinia publiczna uznała to za duży sukces WiP-u.

1986.10.15-18
W czasie obrad Światowego Kongresu na Rzecz Międzynarodowego Roku Pokoju w Kopenhadze przedstawiciel WiP na Zachodzie , Jan Minkiewicz przedstawił tezę o nierozdzielności spraw pokoju i przestrzegania praw człowieka. Spotkał się z ostra polemiką reprezentanta władz PRL Dobrosielskiego, który zaprzeczał m.in. faktowi istnienia w Polsce więźniów politycznych.

1986.11.03
W związku z rozpoczęciem obrad KBWE w Wiedniu, ogłoszono podczas konferencji prasowej Europejskiej Sieci Dialogu Wschód-Zachód, memorandum „Tchnąć prawdziwe życie w porozumienia helsińskie”. Dokument postulował rozwiązanie NATO i Układu Warszawskiego. Sygnatariuszami dokumentu byli m.in. uczestnicy Ruchu „WiP”.

1986.11.15
W Machowej, przy grobie Ottona Schimka nastąpiła wyjątkowo brutalna akcja SB. Obok kilkudziesięciu WiP-owców zatrzymani zostali także „Zieloni” z RFN i zachodnioniemieccy dziennikarze. Kilka osób pobito na cmentarzu i jego okolicach. W oświadczeniu WiP wydanym po tych zajściach stwierdzono: „zatrzymania, przesłuchania, przypadki bicia ? są dowodem, że władze traktują instrumentalnie ideę pokoju”.

1986.11.28
We Wrocławiu pierwsza manifestacja WiP na rzecz likwidacji huty Siechnice, zatruwającej metalami ciężkimi ujęcie wody pitnej dla Wrocławia. Następne demonstracje w grudniu i styczniu 1987 roku kończyły się interwencjami milicji i karami grzywien dla uczestników. W styczniu 1987 roku Wojewódzka Rada Narodowa we Wrocławiu podjęła uchwałę o zamknięciu huty do 1992 roku. W akcji w sprawie huty Siechnice WiP uzyskał poparcie różnych instytucji i stowarzyszeń oficjalnych.

1986.12.01
Pod koniec 1986 roku krakowski ośrodek WiP, odpowiadając na apel Międzynarodowego Czerwonego Krzyża w Genewie, rozpoczął zbiórkę pieniędzy na pomoc dla uchodźców afgańskich w Pakistanie.

1987.01.07
Po raz pierwszy oficjalna prasa podjęła temat zastępczej służby wojskowej lansowany przez Ruch „WiP”. W oficjalnym organie wojskowym, „Żołnierzu Wolności”, który od 1986 roku przodował w kampanii przeciw Ruchowi, został opublikowany rzeczowy artykuł o zastępczej służbie poborowych, omawiający możliwości odpracowania służby wojskowej w sektorze cywilnym. Uzasadniając wybór tematu redakcja stwierdziła, że problem służby zastępczej „bardzo często powtarzał się w redakcyjnej poczcie”.

1987.01
Podczas specjalnej konferencji prasowej rzecznik Ministerstwa Obrony Narodowej omówił zasady ubiegania się o prawo do służby zastępczej. Informację o konferencji podawała szeroko rządowa prasa. Problem conscientious objection stał się odtąd stale obecny w komentarzach państwowych środków przekazu.

1987.02.13
W Krakowie uczestnicy WiP zbierali podpisy pod petycją Amnesty International, domagając się zaprzestania stosowania tortur przez władze Afganistanu oraz zorganizowali przemarsz ulicami miasta z transparentem: „Zaprzestać tortur w Afganistanie”. Uczestników akcji ukarano grzywnami.

1987.02
W Boise (Idaho, USA), uczestnik WiP Wojciech Modelski założył Zrzeszenie na Rzecz Wolności i Pokoju (IAFP), które szeroko rozpropagowało działalność WiP w południowo-zachodnich stanach Ameryki. Z inicjatywy IAFP do Ameryki sprowadzano na leczenie rannych mudżahedinów afgańskich.

1987.04.14
Oskar Kasperek (conscientious objection) zmuszony do odbycia służby wojskowej, rozpoczął głodówkę. Został aresztowany i skazany na dwa lata więzienia.

1987.04.10
W Krakowie powstaje list otwarty do Michaiła Gorbaczowa, postulujący wycofanie wojsk ZSRS z terytorium Polski, przedstawiony następnie na konferencji prasowej „Solidarności” i WiP. Służba Bezpieczeństwa uniemożliwiła przeprowadzenie uczestnikom konferencji demonstracji pod konsulatem sowieckim w Krakowie, zatrzymując 20 osób, w tym grupę dziennikarzy zachodnich. Wkrótce potem, pracownicy konsulatu odmówili przyjęcia listu, proponując jednak publiczne spotkanie z przedstawicielami konsulatu USA na temat procesu rozbrojenia.

1987.10.16
W Gdańsku tamtejszy ośrodek WiP zorganizował kampanię przeciwko budowie na Pomorzu elektrowni atomowej w Żarnowcu.

1987
WiP zaprotestował przeciwko uwięzieniu Czechosłowacji opozycjonisty Petra Pospichala i Zsolta Keszthelei (conscientious objection) na Węgrzech.

1987.05.07-09
W Warszawie z inicjatywy Ruchu WiP odbyło się międzynarodowe seminarium pod hasłem „Pokój międzynarodowy a porozumienia helsińskie”, pierwsze od wielu lat niezależne spotkanie tego typu w kraju komunistycznym. Zebrani na seminarium przedstawiciele 18-stu krajów powołali Międzynarodowe Centrum Interwencji, dla skuteczniejszego działania w przypadku prześladowania działaczy ruchu pokojowego na całym świecie. W dokumencie końcowym seminarium napisano: „Wysiłki na rzecz praw człowieka oraz na rzecz rozbrojenia są ze sobą ściśle powiązane i wzajemnie się uzupełniają”. Uczestnikom seminarium po raz pierwszy SB nie przeszkadzała w uczczeniu Pamięci Ottona Schimka przy jego grobie w Machowej.

1987.07. 14-18
Przedstawiciel WiP, Konstanty Radziwiłł uczestniczył w sesji Europejskiej Konwencji Rozbrojenia Nuklearnego w Coventry, jako pierwszy reprezentant ruchu pokojowego z państwa komunistycznego. Obserwatorzy ocenili to jako symboliczny przełom w najnowszej historii ruchu pokojowego.

1987.07
Precedensowy wyrok Sądu Najwyższego: SB zobowiązała się do przeproszenia Jana Marii Rokity za bezprawne naruszenie jego wolności i nietykalności cielesnej, podczas zatrzymania w areszcie w dniach 3-5 maja, przed obchodami ku czci Ottona Schimka w Machowej. Sąd oddalił rewizję nadzwyczajną Prokuratora Generalnego PRL przeciwko temu wyrokowi.

1987.08.01-08
Międzynarodowy Obóz Pokojowy „WiP” zorganizowany przez Ruch w Mokrem nad Mamrami z udziałem Holendrów, Brytyjczyków i pacyfistów z Berlina Wschodniego.

1987.09.06
Ruch WiP przyłączył się do protestu mieszkańców Międzyrzecza przeciwko lokalizacji składowiska odpadów radioaktywnych w niemieckich bunkrach obronnych, stanowiących rezerwat nietoperzy. Konflikt zakończył się w 1988 roku sukcesem mieszkańców i opinii publicznej.

1987.09
W Bydgoszczy 82 uczestników Ruchu WiP rozpoczyna protest głodowy przeciw więzieniu w Polsce conscientious objectors. W tym czasie władze zaostrzają wobec Ruchu WiP represje. Między połową września i połową października aresztowanych zostało 8 osób. Wyroki sądów wojskowych wahały się od 2,5 do 3 lat więzienia. Mimo to, liczba osób, żądających prawa do służby zastępczej ciągle wzrastała. Jesienią 1987 roku Ruch WiP przeprowadził liczne akcje uliczne w obronie więźniów sumienia. Nowym elementem tych protestów było wykorzystywanie rusztowań remontowanych budynków i innych trudno dostępnych dla milicji miejsc. Blisko 100 osób zostało w tych akcjach zatrzymanych i ukaranych grzywnami.

1987.11.12
Aresztowanie Sławomira Dutkiewicza, rolnika z okolic Bydgoszczy, uczestnika Ruchu WiP, działacza na rzecz obrony więźniów sumienia. Dutkiewicz od września odmawiał pełnienia służby wojskowej i odesłał Ministrowi Obrony Narodowej książeczkę wojskową. W grudniu skazany został na 2 lata i 3 miesiące pozbawienia wolności za „trwałe uchylanie się od służby wojskowej”. Od chwili aresztowania podjął bezterminową głodówkę protestacyjną.

1987.11
Wojciech Modelski, wraz z delegacją Międzynarodowego Zrzeszenia na rzecz Wolności i Pokoju z USA odwiedził Nikaraguę, gdzie w imieniu Ruchu WiP nawiązał kontakty z Kościołem, ugrupowaniami opozycyjnymi, niezależną prasą i ruchem na rzecz praw człowieka. Celem wizyty było zapoznanie się ze stanem realizacji prze władze Nikaragui postanowień Pokojowego Planu Ariasa. Opinia po powrocie była niestety negatywna. Opozycyjna „La Prensa” zamieściła 9 listopada list swego redaktora Jamie Camorro Cardenal skierowany do Ruchu WiP: „Prawdziwy pokój i prawdziwa wolność mogą zaistnieć tylko wraz z demokracją, a wasze posłanie, które drukujemy w „La Prensa” doda ducha naszemu narodowi, któremu dostarczyliście już przykładów waleczności i godności”.

1987.11
W Budapeszcie odbyło się, z udziałem Jacka Czputowicza, seminarium Europejskiej Sieci Dialogu Wschód-Zachód i węgierskiego ruchu demokratycznego pod hasłem: „Reforma Gorbaczowa i perspektywy dla Europy”. Dyskusja dotyczyła ogólnoeuropejskiego, pozarządowego ruchu demokratycznego w obliczu przemian w ZSRS i zbliżającego się zawarcia układu o likwidacji eurostrategicznych broni nuklearnych.

1987.12.13
W okresie Bożego Narodzenia odbyła się, czwarta z kolei, głodówka uczestników Ruchu WiP w obronie więźniów sumienia. Rozpoczęło ją 12 osób z Warszawy, po dwóch tygodniach dołączyło następnych 12 osób w Opolu i Gdańsku. W równoległych protestach głodowych we Francji, Belgii, Italii i Grecji brało udział – z inicjatywy Włoskiej Partii Radykalnej – 130 osób. Głodujący skierowali list do Sławomira Dutkiewicza, proponując wspólne zakończenie głodówki. List ten nie dotarł do adresata.

1987.12.17
Parlament Europejski w rezolucji B2-1848/87 domagał się wprowadzenia służby zastępczej dla poborowych w krajach komunistycznych i uwolnienia więzionych conscientious objectors.

1987.12
W Warszawie odbyło się spotkanie uczestników Ruchu WiP z przedstawicielami zachodnio-europejskich ruchów pokojowych: IKV i Pax Christi z Holandii, END z Wielkiej Brytanii oraz Nei Til Atomvapen Danii. W wspólnej deklaracji żądali prawa do służby zastępczej. W trakcie spotkania przedstawiciele Ruchu WiP ogłosili swa ostateczna decyzję nie podpisywania Apelu Russela, ze względu na jego jednostronność. Oznaczało to odmowę wejścia w dotychczasowe struktury zachodnioeuropejskiego ruchu pokojowego.

1988.01.19
Rzecznik rządu PRL poinformował o trwających pracach nad projektem nowelizacji ustawy o powszechnym obowiązku PRL. Miała ona gwarantować prawo do sprzeciwu sumienia, poprzez kierowanie osób odmawiających pełnienia służby wojskowej do dwukrotnie dłuższej służby cywilnej. Ministerstwo Obrony Narodowej zapowiadało skrócenie służby w Marynarce Wojennej (dotychczas 3 lata) i rozszerzenie przedterminowych zwolnień ze służby. Tego samego dnia, gdy rzecznik rządu zapowiadał zmiany w obowiązujących przepisach, Sławomir Dutkiewicz został pobity w celi dźwiękochłonnej, do której zaprowadzono go zakneblowanego ręcznikiem. Dutkiewicz głodował od 12 listopada i zgodnie z regulaminem więziennym, był przymusowo dokarmiany przy pomocy sondy.

1988.01.20
Odbyła się demonstracja pod konsulatem ZSRS organizowana przez Ruch WiP, domagający się natychmiastowego wycofania wojsk sowieckich z Afganistanu, jako warunku powodzenia genewskich rokowań pokojowych. Demonstrantów zatrzymała milicja.

1988.01.29
Podczas niejawnej rozprawy Sąd Najwyższy utrzymał w mocy wyrok skazujący Sławomira Dutkiewicza na 2 lata i 3 miesiące więzienia.

1988.02.26-28
Odbyło się Seminarium Ekologiczne w Gliwicach, które zgromadziło około 200 osób w tym liczna delegację ekologów z Czechosłowacji. Seminarium podnosiło sprawę ekologicznej degradacji Górnego Śląska.

1988.05.02
W związku ze strajkiem w Hucie im. Lenina, WiP i NZS proklamowały wiec studencki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasie demonstracji ulicznych popierających postulaty robotników Nowej Huty, milicja zatrzymała na dwie doby 21 uczestników Ruchu WiP.

1988.05.02
W Gdańsku WiP – krytycznie dotąd nastawiony do ?Solidarności? – wspomógł strajk współorganizując poligrafię i przerzut żywności do zablokowanej przez milicję Stoczni.

1988.05.05
Po pacyfikacji strajku w HiL, WiP i NZS zorganizowały kolejny wiec, po którym powołano Międzyuczelniany Komitet Strajkowy, w skład którego weszli również uczestnicy Ruchu.

1988.06.16
Sejm uchwalił nową rotę przysięgi wojskowej. Z dotychczasowego tekstu roty usunięto zdanie o wierności sojuszu z armią ZSRS. Pod gmachem Sejmu, uczestnicy Ruchu WiP demonstrowali na rzecz uwolnienia S. Dutkiewicza i 15 innych conscientious objectors. Zostali zatrzymani i skazani na kary grzywny.

1988.06.25
W Lund (Szwecja) rozpoczęły się obrady kolejnej Europejskiej Konwencji Rozbrojenia Nuklearnego, na którą władze PRL nie pozwoliły wyjechać żadnemu z 5 zaproszonych uczestników Ruchu WiP. W dokumencie przekazanym do Lund Ruch WiP pozytywnie ocenił rokowania rozbrojeniowe Wschód-Zachód, postulując jeszcze raz przywrócenie pełnych swobód obywatelskich, jako warunku trwałego zachowania pokoju. Proponował także stworzenie przez ruchy pokojowe systemu międzynarodowej kontroli nad wykonywaniem przez conscientious objectors służby zastępczej.

1988.07.11
W dniu przyjazdu Michaiła Gorbaczowa do Polski Ruch „Wolność i Pokój” i Niezależne Zrzeszenie Studentów zorganizowały w Warszawie, Krakowie i Szczecinie demonstracje na rzecz wycofania wojsk sowieckich z terytorium Polski. Demonstrantów zatrzymała milicja.

1988.07.12
Sejm uchwalił zmiany w Ustawie z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony PRL, umożliwiające odbycie zastępczej służby wojskowej.

1988.07.26-30
I Festiwal Pokoju w Białogórze, który przerodził się w zlot WiP-u gromadząc około 200 jego uczestników.

1988.08.25-28
Ruch ?Wolność i Pokój? wraz z Komisją Interwencji i Praworządności NSZZ ?Solidarność? zorganizował w Krakowie-Mistrzejowicach Międzynarodową Konferencję Praw Człowieka, na którą przybyło ponad 1000 osób, w tym około 200-stu gości zagranicznych.

1988.10.06
W Krakowie WiP organizuje bojkot Studiu Wojskowego. Akcja trwała do 7 listopada 1988 r.

1988.10.28
W wyniku rozłamu w Ruchu, część działaczy z Jackiem Czaputowiczem na czele utworzyła odrębną grupę pod nazwą „Czas Przyszły”. Większość z nich weszła później do Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. Radykalna część działaczy Ruchu „WiP” działała jeszcze w ramach Akcji Studenckiej „WiP” kontestując porozumienie przy „Okrągłym Stole”. Działalność WiP zanikła na przełomie lat 1989/1990.